वनामकृविच्या बदनापूर येथील कृषि विज्ञान केद्राद्वारे शेतकरी मेळावा संपन्न

 यांत्रिकीमधून शेतीतील मनुष्यबळाची अडचण कमी होईल.... कुलगुरु मा.प्रा.(डॉ.)इन्द्र मणि

 

भारतीय कृषी अनुसंधान परिषदेच्या नागपूर येथील केंद्रीय कापूस संशोधन संस्था, अटारी पुणे आणि वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषी विद्यापीच्या बदनापूर येथील कृषी विज्ञान केंद्र यांच्या संयुक्त विद्यमाने विशेष कापूस प्रकल्प-२०२४-२५ अंतर्गत दिनांक ०९ जानेवारी रोजी मौजे वाल्हा (ता. बदनापूर) येथे शेतकरी मेळाव्याचे आयोजन करण्यात आले होते. अध्यक्षस्थानी अध्यक्षस्थानी कुलगुरु मा.प्रा.(डॉ.)इन्द्र मणि हे होते. विशेष अतिथी म्हणून  विस्तार शिक्षण संचालक डॉ. जी. एम. वाघमारे, संशोधन संचालक डॉ. खिजर बेग, आठ राज्यात चालू असलेल्या विशेष कापूस प्रकल्पाचे मुख्य नोडल अधिकारी तथा वरिष्ठ शास्त्रज्ञ डॉ. ए. एस. तायडे, जालना जिल्हातील विशेष कापूस प्रकल्पाचे नोडल अधिकारी तथा वरिष्ठ शास्त्रज्ञ डॉ. सुनील महाजन, जालना जिल्ह्याचे जिल्हा अधीक्षक कृषी अधिकारी श्री. जी. आर. कापसे, छत्रपती संभाजीनगर येथील राष्ट्रीय कृषी संशोधन प्रकल्पचे सहयोगी संचालक संशोधन तथा कृषी विद्यावेता डॉ. एस. बी. पवार, बदनापूरच्या कृषी महाविद्यालयाचे सहयोगी अधिष्ठाता डॉ. आर. डी. अहिरे, कृषी संशोधन केंद्राचे तूर पैदासकार तथा वरिष्ठ शास्त्रज्ञ डॉ. डी. के. पाटील आणि मौजे कंडारी (बु.) चे प्रथम सरपंच श्री. राजेंद्र फटाले आदी मान्यवर उपस्थित होते.

अध्यक्षीय भाषणात कुलगुरु मा.प्रा.(डॉ.)इन्द्र मणि यांनी सांगितले की, सध्या शेतीमध्ये भेडसावत असलेल्या कमी मनुष्यबळ अभावी कामे करणे अडचणीचे जात असल्याने यांत्रिकीमधून कमी होईल, यासाठी यांत्रिकीशेतीकडे जाणे गरजेचे असल्याचे मत व्यक्त केले आहे. तसेच विद्यापीठ शेतकऱ्यांना उपयुक्त श्रम आणि उर्जा कमी करणारे यंत्रे आणि अवजारे विकसित करत असून नेहमीच शेतकरी देवो भव: या सकारात्मक दृष्टीने काम करत असल्याचे नमूद केले.

विस्तार शिक्षण संचालक डॉ. जी. एम. वाघमारे यांनी सदरील कार्यक्रमाचे प्रास्ताविक केले आणि आर्थिक वर्ष-२०२४-२५ आणि वर्ष-२०२३-२४ मध्ये कृषी विज्ञान केंद्र, बदनापूर द्वारे केलेल्या विविध विस्तार कामाचा आढावा मांडला. जालना जिल्ह्यातील बदनापूर, भोकरदन, अंबड आणि जाफराबाद असे एकूण चार तालुक्यात १३०.६ हेक्टर वरती २१७ शेतकऱ्यांच्या प्रक्षेत्रावर कापूस पिकाची सघन (३ x १ फुट ) आणि अतिघन (३ x ०.५ फुट) पद्धतीने लागवड करण्यात आली होती. सर्व साधारणपणे प्रत्येक शेतकऱ्याला १३ ते १७ क्विंटल प्रती एकर एवढे उत्पादन झाले आहे. शिवाय काही शेतकऱ्यांनी या तंत्रज्ञाना चा शास्त्रोक्त पद्धतीने अवलंब करुन एकरी २० ते २१ क्विंटल उत्पन्न काढले आहे.

आठ राज्यात चालू असलेल्या विशेष कापूस प्रकल्प चे मुख्य नोडल अधिकारी तथा वरिष्ठ शास्त्रज्ञ डॉ. ए. एस. तायडे, आणि डॉ. सुनील महाजन यांनी कापूस पिकाची सघन आणि अतिघन लागवड तंत्रज्ञान बाबत सविस्तर तांत्रिक मार्गदर्शन केले. जालना जिल्ह्याचे जिल्हा अधीक्षक कृषी अधिकारी सन्मानीय श्री. जी. आर. कापसे यांनी उपस्थित शेतकऱ्यांना मार्गदर्शन करताना काळानुरूप शेतीत अधिक यांत्रिकीकरण होणे आवश्यक आहे आणि सोबतच उत्पादन खर्च कसा कमी करता येईल याबाबत सुद्धा संशोधन व्हावे अशी अपेक्षा व्यक्त केली.

कार्यक्रमाच्या सुरवातीला कृषी विज्ञान केंद्र, बदनापूर द्वारे कापूस पऱ्हाटी कुट्टी यंत्र आणि कापूस पिकावरील किडींचे एकात्मिक व्यवस्थापन या विषयावर तयार करण्यात आलेले दोन हस्तपत्रिकांचे विमोचन  मान्यवरांच्या हस्ते करण्यात आले. तसेच ज्या प्रगतीशील शेतकऱ्यांना महाराष्ट्र शासनाच्या पुरस्काराने सन्मानित करुन जालना जिल्हाच्या शिरपेचात सन्मानाचा तुरा रोवला आहे असे पांडुरंग निवृत्ती डोंगरे, श्री. रामदास शेषराव बारगजे, श्रीमती सुचिता दत्तात्रय शिनगारे, श्री. रामेश्वर भगवान उबाळे, श्री. श्रीकृष्ण नामदेव डोंगरे यांचा मान्यवरांच्या हस्ते सन्मान चिन्ह आणि प्रशस्तीपत्र देऊन सत्कार करण्यात आला. आर्थिक वर्ष-२०२४-२५ मध्ये विशेष कापूस प्रकल्प अंतर्गत सर्वात जास्त उत्पादन घेणाऱ्या श्री. श्रवण मारोती सुसर, श्री. सोमीनाथ सुधाकर अवघड, श्री. जयराम गोविंद लाखे, श्री. कृष्णा सुदाराम कान्हेरे, श्री. अशोक प्रल्हाद चव्हाण, श्री. अशोक विठोबा शिरसाठ आणि श्रीमती. कविता मनोज एखंडे यांचा मान्यवरांच्या हस्ते सन्मान चिन्ह आणि प्रशस्तीपत्र देऊन सत्कार करण्यात आला. युवा प्रगतीशील शेतकरी श्री. अजिंक्य सिनगारे मौजे कंडारी (बु.) ता. बदनापूर जि. जालना यांनी वर्ष-२०२४-२५ मध्ये कृषी विज्ञान केंद्र, बदनापूर द्वारे समूह आध्यरेषीय पिक प्रातेक्षिक (कडधान्य) अंतर्गत १७ एकर वरती तूर (वाण – गोदावरी बी.डी.एन-२०१३-४१) पिकाची लागवड केली होती. सोबतच कृषी विज्ञान केंद्र, बदनापूर च्या तांत्रिक सहाय्याने आणि आत्मा जालना यांच्या आर्थिक मदतीने अजिंक्य पाटील अग्रो प्रोडक्ट् शेतकरी उत्पादक कंपनी च्या माध्यमातून अन्नधान्य सफाई व प्रतवारी केंद्राची उभारणी करुन युवा वर्गात एक सकारात्मक ऊर्जा निर्माण करीत असल्याने मान्यवरांच्या हस्ते प्रशस्तीपत्र आणि सन्मान चिन्ह देऊन सत्कार करण्यात आला.

सुत्रसंचालन डॉ. आर. एल. कदम यांनी तर कार्यक्रम समन्वयक तथा वरिष्ठ शास्त्रज्ञ डॉ. एस. डी. सोमवंशी यांनी आभार मानले. कार्यक्रमाच्या यशस्वीतेसाठी कृषी विज्ञान केंद्र, बदनापूर येथील अधिकारी, कर्मचारी आणि विशेष कापूस प्रकल्प अंतर्गत काम पाहणारे श्री. ए. पी. डाके, श्री. ए. एस. बनसोडे आणि श्री. ए. एस. दाभाडे यांनी विशेष परिश्रम घेतले.